شاید از دید بسیاری از شما طرح چنین سوالی اشتباه به نظر برسد و بگویید مقایسه متادون و تریاک درست نیست. از آنجایی که ممکن است تابلوی بزرگ ترک اعتیاد با متادون را در سردر برخی مراکز ترک اعتیاد دیده باشید شاید حق با شما باشد و سوال متادون بهتر است یا تریاک منطقی نباشد. در این مقاله میخواهیم با بررسی هر کدوم از آنها به درست یا غلط بودن این پرسش پی برده و آگاهی بیشتری در جامعه ایجاد کنیم.
فهرست مطالب
آشنایی با تریاک
تریاک یا اوپیوم از شیره درخت خشخاش بدست می آید و به عنوان قدیمی ترین ماده مخدر شناخته می شود. مصرف تریاک با مکانیسم تاثیر روی سیستم عصبی مرکزی منجر به احساس آرامش در فرد می شود و در ابتدا برای مصارف پزشکی از جمله کاهش درد مورد استفاده قرار می گرفت. اما پس از مدتی مشخص شد که مصرف آن اعتیادآور است و به این ترتیب استفاده از آن به جز در شرایط خاص ممنوع اعلام شد.
مشتقات زیادی با الهام گرفتن از ساختار تریاک به صورت مصنوعی به دست می آیند که از جمله آنها می توان به مورفین و متادون اشاره کرد؛ به طور کلی به تریاک و مشتقات آن اپیوئید گفته می شود.
گفتنی است تمام مشتقات تریاک اعتیادآور می باشند.
باور های غلطی که در مورد تریاک وجود دارد:
- مصرف تریاک علائم بیماری قلبی و دیابت را کاهش می دهد.
- مصرف تریاک اضطراب و استرس را کاهش می دهد.
- مصرف تریاک کارایی و تمرکز را افزایش می دهد.
- مصرف تریاک انرژی را افزایش می دهد.
- عوارض مصرف تریاک به عنوان مسکن از دیگر مسکن ها کمتر می باشد.
- مصرف تریاک قوای جنسی را افزایش می دهد.
علامت های اعتیاد به تریاک
مصرف تریاک نشانه هایی را در جسم و رفتار فرد ایجاد می کند اما این نشانه ها به هر دلیل دیگری نیز ممکن است ظاهر شود لذا قبل از قضاوت بهتر است با یک روانشناس اعتیاد مشورت کنید.
از جمله علامت های اعتیاد به تریاک می توان موارد زیر را نام برد:
- احساس خواب آلودگی
- احساس آرامش و سرخوشی
- کاهش تمرکز
- کم شدن اشتها
- آبریزش بینی و استفراغ
- یبوست و مشکلات گوارشی
- خارش بدن
- اختلال در خواب
- کاهش توانمندی های کاری و تحصیلی
- گوشه گیری
- کاهش اعتماد بنفس
- تنگ شدن مردمک چشم
- مشکلات تنفسی
- تحریک پذیری و پرخاشگری
عوارض اعتیاد به تریاک
- احساس خستگی
- مختل شدن چرخه قاعدگی خانم ها
- سوءتغذیه و کاهش وزن
- بیماری های کبد
- بیماری های ریوی
- اختلال جنسی در آقایان
اگر بیش از اندازه از تریاک استفاده شود عواقب و آسیب های بسیاری به همراه خواهد داشد که از آن جمله می توان به کاهش سطح هوشیاری، اوردوز مرگ اشاره کرد.
ترک اعتیاد به تریاک
ترک اعتیاد یکی از سخت ترین مراحل زندگی یک بیمار مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر است، که اگر زیر نظر متخصص و اصولی انجام شود؛ عوارض جسمی و روحی که در طول ترک پیش می آید کنترل می شود و درجه سختی آن به حداقل می رسد.
امروزه روش های مختلفی برای ترک اعتیاد به تریاک وجود دارد که دو روش سم زدایی و درمان نگه دارنده (جایگزین درمانی) از جمله آنهاست:
روش سم زدایی به دو صورت تدریجی (سم زدایی در یک روز) و استاندارد (سم زدایی در 14 روز) انجام میشود؛ در طول دوره سم زدایی فرد دچار علائم ترک مانند عرق سرد، تپش قلب، اسهال، دل پیچه، استفراغ، درد عضلانی، بی خوابی، بی اشتهایی، اضطراب، تند خویی و بی قراری می شود. البته باید توجه داشت نشانه ها و علائم ترک موقتی می باشد و پس از مدتی از بین خواهند رفت.
در روش نگه‌دارنده یا به اصطلاح “جایگزین درمانی” از دارو برای ترک اعتیاد استفاده میشود که متادون نیز یکی از این داروها است. در جایگزین درمانی با متادون؛ دارو به صورت دوز روزانه تحت نظر پزشک تجویز میشود و به مرور با توجه به وضعیت بیمار دوز دارو کم می شود تا پس از بهبودی نسبی بیمار، سم زدایی انجام میشود.
مدت زمان برنامه متادون درمانی بین چند ماه تا چند سال متغیر است و گاهی ممکن است به صورت مادام العمر ادامه یابد. در درمان نگه دارنده با متادون لازم است بیمار به طور مرتب با مراکزدرمانی و ترک اعتیاد در ارتباط باشد. در ادامه مقاله بررسی خواهیم کرد که چرا متادون درمانی یکی از روش های غیراصولی ترک اعتیاد است. متخصص ترک اعتیاد با توجه به شرایط بیمار بهترین روش ترک اعتیاد را به او معرفی می کند.
آشنایی با متادون
متادون در دسته داروهای مسکن قوی قرار دارد و یک ماده مخدر صنعتی است!
نام تجاری این دارو “دولوفین” dolophine است که از واژه dolor به معنای “درد” می آید.
این دارو پس از جنگ جهانی دوم در آلمان برای تسکین دردهای شدید تجویز می شد و برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ تأثیر متادون برای ترک اعتیاد به تریاک مورد استفاده قرار گرفت.
متادون در فرم های دارویی قرص و محلول خوراکی (شربت) موجود است. این دارو متعلق به خانواده تریاک است و بیشتر به عنوان یک درمان موثر در ترک اعتیاد به سایر مواد افیونی مثل هروئین و کراک کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید:
چجوری دوست دخترمو خوشحال کنم؟
مکانیسم عملکرد متادون در ترک اعتیاد از طریق ۳ عامل است:
- کاهش علائم جسمی و روانی ناشی از ترک با عملکرد ضددرد و آرامبخش خود
- کاهش میل و عطش به مصرف مواد مخدر
- کاهش حالت نئشگی ناشی از مواد مخدر
در برخی از کلینیک های ترک اعتیاد درمان جایگزین با متادون انجام میگیرد که در اصل هدف از آن؛ کاهش دادن آسیب های اجتماعی مانند ابتلا به هپاتیت و ایدز در مصرف های تزریقی مواد مخدر است. در این شرایط پزشک برای این بیمار مصرف متادون به جای مواد مخدر دیگر را تجویز می کند اما پزشک باید هنگام تجویز داروی متادون مراقب باشد، چون مصرف طولانی مدت آن منجر به اعتیاد و وابستگی میشود که در اینصورت ممکن است فرد نه تنها نتواند اعتیاد سابقش را ترک کند، بلکه به متادون هم اعتیاد پیدا کند و با معضل جدیدی به نام ترک متادون نیز مواجه شود.
علامت های اعتیاد به متادون
- خواب آلودگی
- اختلال حافظه و حواس
- تنگی نفس
- خارش بدن
- خشک شدن دهان و سردرد
- یبوست
- حالت تهوع
- اسپاسم ماهیچه ها
- تحریک پذیری و پرخاشگری
- تعرق زیاد و لرزش
متادون در صورتی که بیش از یک سال مصرف شود عوارضی مانند کاهش شدید میل جنسی، سوءهاضمه، مشکل در باروری مردان، مشکلات اعصاب و روان، مشکلات معده و گوارش، کبد چرب، توهم و میل به خودکشی خواهد داشت. در مواردی نیز اختلالات تنفسی و بروز کما در اثر سوءمصرف متادون گزارش شده است.
در چه شرایطی می توان برای ترک اعتیاد از داروی متادون استفاده کرد؟
متادون درمانی در ترک اعتیاد تنها در بیمارانی که توان جسمی کمی دارند، افراد با سن بالا، بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته و بیمارات قلبی یا دیابتی که داروی مصرفی خود را هم نمی‌توانند کاملا قطع کنند، مجاز به استفاده است.
ترک اعتیاد به متادون
در صورتی که فرد به طور ناگهانی مصرف متادون را قطع کند دچارعلائم شدید ترک مانند تعریق، لرزش، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد بدن، اضطراب، تحریک‌پذیری یا آبریزش بینی میشود. لذا اگر متادون مصرف می‌کنید یکباره آن را متوقف نکنید و این کار را تحت نظر مراکز ترک اعتیاد متخصص انجام دهید.
مطالب مرتبط:
چگونه متادون را از بدن خارج کنیم؟
قرص متادون را از کجا تهیه کنیم؟
چه چیزی اثر متادون را خنثی می کند؟
چه چیزی اثر متادون را زیاد می کند؟
آیا متادون باعث ناباروری می شود؟
نحوه مصرف متادون برای ترک تریاک
کلام آخر
داروی متادون از خانواده تریاک یا شیره بوده و به همان اندازه اعتیادآور می باشد. استفاده از متادون برای ترک اعتیاد انتخاب بین بد و بدتر است. نکته قابل توجه این است که متادون و هیچ داروی دیگری به تنهایی درمان قطعی برای ترک اعتیاد نمی باشند؛ این داروها فقط می‌توانند به عنوان کمک در کاهش علائم ترک در طول روند درمان اعتیاد استفاده شوند.
ما در مطلب بالا به همراه روانکده به بررسی مسائلی مانند آشنایی با ماهیت تریاک و متادون، باور های غلط در مورد هر کدام از آنها، علامت های اعتیاد به هر کدام، عوارض مصرف هر کدام و در نهایت این که کدام یک از موارد تریاک یا متادون بهتر است پرداختیم تا با مطالعه این مطلببه تمامی سوالات خود پاسخ یافته باشید.
